Nau’ukan Kwalama (Makulashe) Na Zamanani Da Yadda Ake Sarrafa Su a Abincin Hausawa

Gabatarwa

A babi na goma sha shida an kawo bayanai dangane da nau’o’in abincin ƙwalama a gargajiyance. Misalan abincin ƙwalama da aka kawo a babin sun haɗa da, alewar gyaɗa da kantun gana da hanjin ligidi da sauransu. Wannan babi zai mayar da hankali kan nau’o’in abubuwan maƙulashe da ake samu a zamanance.

Alewar Madara

i. Filebo

ii. Kwakwa

iii. Madara kwata

iv. Suga

A ɗora suga a wuta a saka ruwa kaɗan a bar shi ya dafu. Idan ya dafu, za a ga ya yi danƙo-danƙo. Daga nan za a gurza kwakwa a saka madara ana yi ana tuƙawa da ludayin miya ko cokali. Za a bar ta da ruwa-ruwa. Bayan nan sai a samu tire a ɗora leda a samansa a shafa mai a jikin ledar, sannan a kwashe alewar madarar a zuba a cikin tiren. Za a bar ta ta sha iska lokaci kaɗan, kafin a fara yanka ta.

Gullisuwa

i. Madara

ii. Mai

iii. Suga

Za a haɗa madara da suga a kwaɓa da ruwan ɗumi. Idan za a kwaɓa, da tauri za a yi kwaɓin. Bayan nan a dinga ɗiba ana mulmulawa kamar ƙwallo amma ƙanana-ƙanana. Da zarar an kammala mulmulawar, sai a ɗora mai a tukunya. Bayan man ya yi zafi, sai a soya gullisuwa. Ana sanya wuta kaɗan-kaɗan a lokacin suyar.

Kwakumeti

        i.            Kwakwa 

      ii.            Suga

Za a zuba suga a cikin tukunya a ɗora bisa wuta ba tare da an saka ruwa ba. Sai a samu ludayi a yi ta juyawa har ya narke. Daga nan sai a gurza kwakwa a zuba a ciki a yi ta tuƙawa har ya haɗe gaɓa ɗaya. Idan ya dafu, za a ji yana ƙamshi sai a sauke a rinƙa mulmulawa.

Ɓalɓalo (Carbin Malam)

        i.            Kwakwa

      ii.            Lemon Tsami

    iii.            Suga

Za a zuba suga a cikin tukunya a dafa shi ya dafu. Daga nan sai a goge kwakwa a zuba a cikin sugan tare da lemon tsami. Idan ya dafu, sai a bar shi ya huce, daga nan sai a fara mulmulawa. Bayan nan za a samu farar leda doguwa a mulmula shi kamar ƙwallo a saka a ciki a ɗaure, haka za a yi ta yi har a gama.

Alewar Gyaɗa

a.       Gyaɗa 

b.      Suga

A daka gyaɗa sai ta yi gari, sai a zuba suga a tukunya a ɗora a wuta, ba sai an sa ruwa ba. Za a yi ta juyawa har sai ya koma ruwa. Daga nan sai a zuba gyaɗar a yi ta tuƙawa har sai ta yi ja. Bayan ta yi ja, za a samo faranti a shafa masa mai (man zai hana gyaɗar ta kama shi idan an zuba). Sai a zuba wannan gyaɗar da aka dafa cikin suga a kai. Bayan ta bushe, sai a riƙa ɓallawa ko yankawa daidai gwargwadon girman da ake buƙata.

A Ci Da Mai

a. Albasa         

b. Garin masara         

c. Mai              

d. Ruwa                      

e. Yaji

Za a ɗora tukunya da ruwa a bisan wuta, kuma za a bar ta har sai ta tafasa, sannan a yi talgen garin masara ko ƙullunta. Za a bar shi ya dafu sosai sannan a juye a saman tire. Daga nan sai a soya mai a malale samansa, sai kuma a ƙara albasa da yaji. Za a riƙa yayyankawa da wuƙa ko cokali.

Alallaɓa/Ƙwalan (Ƙwalan Na Taɓi)

i. Albasa                     

 ii. Fulawa                  

  iii. Gishiri

iv. Magi                       

v. Mai                          

vi. Ƙwai

vii. Ruwa                   

 viii. Tarugu                 

ix. Tattasai

Za a kwaɓa fulawa tare da tarugu da tattasai da albasa da magi da gishiri sannan a fasa ƙwai a ciki. Idan an kwaɓa, za a saka ɗan mai a saman marfin kwano wanda aka ɗora a saman wuta sai a riƙa soyawa sama-sama.

Ɗan Madaro

i. Madara 

ii. Mai 

Za a sanya mangyaɗa cikin tukunya a ɗora bisan wuta, sai a bar shi ya soyu ba tare da albasa ba. Daga nan sai a zuba madara a ciki sannan a yi ta juyawa. Za a tabbatar ba ta yi ƙololo/gudaji ba. Za a ci gaba da juya ta har sai ta koma ruwan ƙasa. Daga nan sai a samo tire a shafa masa mai, sannan a juye a cikinsa. Tun kafin ta sha iska, za a fara ɗiba kaɗan-kaɗan ana mulmulawa. Za a ajiye waɗannan mulmulallun a gefe guda. Da zarar an ƙare, an kammala ɗan madaro kenan.

 

Citation (Manazartar Littafin): Sani, A-U. & Umar, H.A. (2022). Cimakar Hausawa. Kano: WT Press. ISBN: 978-978-984-562-9.

Get a copy:

To obtain a copy of this book, kindly send a WhatsApp message to:

+2348133529736

You can also write an email to:

abuubaidasani5@gmail.com