Citation: Bunguɗu, U.H. (2022). Waƙoƙin Amali Sububu. Ahmadu Bello University Press Limited.
Domin samun cikakken littafi, a tuntuɓi:
Dr. Haruna Umar Bunguɗu
(Sarkin Gobir Na Bunguɗu)
Email: harunaumarbungudu@gmail.com
Phone: 08065429369
Ƙaramin Turken Raha Tare Da Batsa a Waƙoƙin Amali Sububu
Shehun malami ya yi
bayanin cewa “wannan turke ya ƙunshi shirya kalmomi na raha a gabatar da su ta yadda za
su sanya wani karsashi da nishiɗi a cikin zuciya inda wani bi baki yakan bayyana wannan hali a fili ta
hanyar yin dariya” (Gusau 2008. Sh 389).
Ga misalin wannan turken a cikin waƙar Amali kamar haka:
Jagora : Kui aniya ku saba da ƙwazo,
: Kun san biɗa ba ta ƙin ku,
: In ka ga yaro da
mata tcadadda,
: Tana runguma
tai,
: Hannunta na
lalaba tai,
: Ya yi baƙi ƙirin da baƙin lalle.
: Abu dai kamaz zai karewa[1],
: Allan ko baran bai karewa,
: Nonnonta na inguza tai,
: Ka tabbatar ya yi gabce,
: Ka san ba ta iske shi kyauta,
’Y/Amshi : Sai an sha wuya za a shan daɗi.
: Bai san wuyag gargare ba,
: Ga Garba can za mu jiɗa,
: Namijin da noma ka wa haske.
(Amali Sububu: Garba)
A wata waƙa Amali ya
fitar da wannan turken
Jagora : Kyawon yaro ya auri yarinya,
: Shi ak kyau
hakan na ga dai.
: Kyawon yaro shi auri yarinya,
: Ga kyawonta ga hali.
: Kyawon yaro ya auri yarinya,
: Ga kyawo da natsuwa,
: Kuma dus sanda ya shigo ɗakin,
: Ta zamna mashi gado,
: Kuma dus sadda tag ganai ɗakin,
: Ga shanya[2] tana
yi mai,
: Sai ta yi ban hihhike[3],
: Ta kyabta idonta ta ɗauka
mashi gira.
: In wani wayau gare shi ta amshe,
: Rannan ba shi da shiya.
: Sai ka ga yaro shina rawa da haɓa,
: Ta hyaɗa shi ga gado.
: Ba ta bari nai hita cikin ɗakin,
: Sai ta ƙoshi da
shiya,
: To ko ta bas shi ya ya hito ɗakin,
: Ba shawad da zai gani.
’Y/Amshi : Ai duw wata shawa tana cikin ɗakin,
: Dawo wa yakai
maza[4].
: Ya riƙa noma da
gaskiya,
: Na Bakwai bai saba da zama,
: Aikau jikan Tayawo ɗan Mamman,
: Kunkelen[5]
hwashin ƙasa.
(Amali Sububu: Aikau)
Akwai maganganu a cikin
waɗannan ɗiyan waƙar na sama waɗanda suke raha ne kawai, wasu kuma batsa ne mawaƙin yake fitarwa a waƙoƙin nasa, wannan kuma ba sabon abu ba
ne ga mawaƙan Hausa, amma ba a son ana faɗarsu kaitsaye a cikin jama’a a al’adance, kuma idan mutum yana da kunya ba
zai iya yin irin waɗannan maganganun ba a gaban kowa.
0 Comments
ENGLISH: You are warmly invited to share your comments or ask questions regarding this post or related topics of interest. Your feedback serves as evidence of your appreciation for our hard work and ongoing efforts to sustain this extensive and informative blog. We value your input and engagement.
HAUSA: Kuna iya rubuto mana tsokaci ko tambayoyi a ƙasa. Tsokacinku game da abubuwan da muke ɗorawa shi zai tabbatar mana cewa mutane suna amfana da wannan ƙoƙari da muke yi na tattaro muku ɗimbin ilimummuka a wannan kafar intanet.