Nazarin Kalmomin Zamfarci A Cikin Wasu Wakokin Siyasa Na Kabiru Kilasik (5)

Kundin Binciken Neman Digirin Farko (B.A Hausa) Wanda Aka Gabatar A Sashen Harsuna Da Al’adu Jami’ar Tarayya Gusau.

Nazarin Kalmomin Zamfarci A Cikin Wasu Waƙoƙin Siyasa Na Kabiru Kilasik (5)

BABI NA BIYAR

KAMMALAWA

5.0 Gabatarwa

            A babin da ya  gabata an yi cikakken bayani a kan ginin tsarin kalmomin Zamfarci a cikin waƙoƙin Kabiru Kilasik. Don haka a wannan babi an naɗe wannan bincike da kammalawa.

            Hausawa kan ce “sannu ba ta hana zuwa”  haka zalika, masu iya magana na cewa, “komi nisan jifa a sama ƙasa zai dawo”  wato dai komi ya yi farko ƙarshensa na zuwa. Da wannan dalili ne, ake ganin cewa bincike a kan” Nazarin Ginin Tsarin Kalmomin Zamfarci a Waƙoƙin kilasik ya zo karshe.

5.1 Takaitawa

            A taƙaice kamar yadda na gabatar da wannan aiki tun farko a babi na ɗaya, taken wannan aiki shi ne “Nazarin  Kalmomin Zamfarci A waƙoƙin Kabiru Kilasik” An kasa shi zuwa babi biyar kuma kowane babi yana ɗauke da bayanan da suka jiɓince shi.

A babi na ɗaya an fara binciken da gabatar da dalilin bincke da farfajiyar bincime, da muhimmancin bincike, da hujjar cigaba da bincike da dabarun bincike da has ashen bincike, da kuma kammalawa.

            A babi na biyu kuwa, an fara ne da gabatarwa da kuma bitar ayyukan da suka gabata. Da kuma kawao ma’anar waƙa da waƙokin siyasa. Haka zalika, an kawo tarihin Zamfara da mawaƙan Hausa a Zamfara da kuma waƙoƙin siyasa, sai kammalawa.

            A babi na huɗu kuwa, an soma ne da ma’anar kalmomi da kuma ginin kalmomi, da kalmomin Zamfarci, sai kuma ginin kalmomin Zamfarci a waƙoƙin Kilasik, daga ƙarshe aka kammala.

            A babi na biyar kuma an kamala binciken tare da kawo manazarta da kuma ratayen waƙoƙin Kilasik.

5.2 Kammalawa

            A wannan gaɓa ce, za a naɗe tabarmar  wannan aiki mai taken” Nazarin Kalmomin Zamfarci a Cikin Waƙoƙin Kabiru Kilasik”. Wannan bincike ne da aka gudanar a kan Adabi wanda masana ke ambato da madubi ko hoton rayuwar al’umma.Binciken ya keɓanta ne a kan ɓangare guda na adabi, wato rubutattar waƙa, musamman waƙoƙin siyasa. Wato ƙarƙashin rubutaccen adabi da ya shafi waƙa,bai shafi zube ko wasan kwaikwayo ba.

Bincike ne da aka gudanar a kan nazarin ginin tsarin kalmomin Zamfarci a cikin waƙoƙin Kabiru Kilsaik. Inda aka dubi baiwar da Allah ya yi wa wannan mawaƙi, An fitar da wannan bincike ne domin zaƙulo kalmomin Zamfarci da Kilasik ke saƙawa a cikin waƙoƙinsa. An rarraba binciken zuwa babi-babi, inda aka samu babuka biyar.

            A babi na ɗaya an fara ne da gabatarwa da ftto da dalilin bincke da farfajiyar bincime, da muhimmmancin bincike da hujjar cigaba da bincike da dabarun bincike da has ashen bincike, da kuma kammalawa.

            A babi na biyu kuwa, an fara ne da gabatarwa da kuma bitar ayyukan da suka gabata, da kuma kawao ma’anar waƙa da waƙokin siyasa. Haka zalika, an kawo tarihin Zamfara da mawaƙan Hausa a Zamfara da kuma waƙoƙin siyasa, sai kammalawa.

            A babi na uku kuwa, an fara ne da gabatar da tarihin shahararren mawaƙin Kabiru Kilasik da kuma fara waƙarsa da ire-iren waƙaokinsa da jigon waƙoƙinsa da bayanin yadda yake tsara waƙoƙinsa da kuma salon waƙokinsa, sai nkuma kammalawa.

            A bibi na huɗu kuwa, an suma ne da ma’anar kalmomi da kuma ginin kalmomi, da kalmomin Zamfarci, sai kuma ginin kalmomin Zamfarci a waƙoƙin Kilasik, daga ƙarshe aka kamala.

            Babi na biyar kuma a nan aka kamala binken da taƙaitawa da kuma shawarwari, sai naɗewa.

5.3 Sakamakon Bincike

            A wannan bincike da ya gudana a kan Nazarin Klmomin Zamfarci a Cikin Waƙoƙin Siyasa na Kabiru Yahaya Kilasik, an fahimici cewa, waƙoƙin wannan mawaƙi sun samu karɓuwa ga al’ummar Zamfara da ma Nijeriya baki ɗaya. Dalilin amfani da kalmomin Zamfarci ya sa jama’a suka ƙara shawa’awar waƙoƙinsa.Saboda Zamafrci karin harshe ne mai sauƙin fahimta ga kowane Bahaushe.

            Bugu da ƙari wannan bincike ya gano cewa, Kabiru Kilasik yana ba da gudummuwa wajen haɓɓaka adabin Hausa, musaaman ɓangaren rubutattun waƙoƙi.

            Binciken ya gano cewa Kilasik yana gina mafi akasarin baitocin waƙarsa ne, da kalmomin Zamfarci.Wannan bai rasa nasaba da kasancewar mawaƙin Bazamfare, wato mutumin Zamfara.Wannan shahararren mawaƙin siyasa yana bada gudumuwa wajen ƙara fito da muruwar karin harshen Zamfarci.

5.4 Shawarwari

            Hausawa kan ce, “shawara ɗaukar ɗaki”, a bisa wannan bincike da na gabatar ina mai bada shawari ga ‘yan’uwana ɗalibai da ke da sha’awar gudanar da bincike a wannan bagire na adabin Hausa cewa, akwai ɓangarori da dama da za su iya ɗauka a waɗannan waƙaƙi na Kabiru Kilasik ba sai a kan kalmomin Zamfarci kawai ba.

            Haka kuma ina ƙara ba da shawara ga ɗalibai masu sha’awar bincike a kan waƙoƙin Kilasik cewa suna iya tuntuɓarsa domin ƙara samun haske a kan binciken da suke yi. Domin mutun ne mai saukin kai kuma mai maraba da jama’a. Ana iya samun sa a lambobin wayarsa ko kuma a same shi a gidansa dake cikin Damɓa  a nan cikin garin Gusau.K o a gidansa na mahaifarsa Tudun Wada Talatar Mafara.

BABI NA BIYAR: KAMMALAWA

5.0 Gabatarwa

            A babin da ya  gabata an yi cikakken bayani a kan ginin tsarin kalmomin Zamfarci a cikin waƙoƙin Kabiru Kilasik. Don haka a wannan babi an naɗe wannan bincike da kammalawa.

            Hausawa kan ce “sannu ba ta hana zuwa”  haka zalika, masu iya magana na cewa, “komi nisan jifa a sama ƙasa zai dawo”  wato dai komi ya yi farko ƙarshensa na zuwa. Da wannan dalili ne, ake ganin cewa bincike a kan” Nazarin Ginin Tsarin Kalmomin Zamfarci a Waƙoƙin kilasik ya zo karshe.

 

5.1 Takaitawa

            A taƙaice kamar yadda na gabatar da wannan aiki tun farko a babi na ɗaya, taken wannan aiki shi ne “Nazarin  Kalmomin Zamfarci A waƙoƙin Kabiru Kilasik” An kasa shi zuwa babi biyar kuma kowane babi yana ɗauke da bayanan da suka jiɓince shi.

A babi na ɗaya an fara binciken da gabatar da dalilin bincke da farfajiyar bincime, da muhimmancin bincike, da hujjar cigaba da bincike da dabarun bincike da has ashen bincike, da kuma kammalawa.

            A babi na biyu kuwa, an fara ne da gabatarwa da kuma bitar ayyukan da suka gabata. Da kuma kawao ma’anar waƙa da waƙokin siyasa. Haka zalika, an kawo tarihin Zamfara da mawaƙan Hausa a Zamfara da kuma waƙoƙin siyasa, sai kammalawa.

            A babi na huɗu kuwa, an soma ne da ma’anar kalmomi da kuma ginin kalmomi, da kalmomin Zamfarci, sai kuma ginin kalmomin Zamfarci a waƙoƙin Kilasik, daga ƙarshe aka kammala.

            A babi na biyar kuma an kamala binciken tare da kawo manazarta da kuma ratayen waƙoƙin Kilasik.

 

5.2 Kammalawa

            A wannan gaɓa ce, za a naɗe tabarmar  wannan aiki mai taken” Nazarin Kalmomin Zamfarci a Cikin Waƙoƙin Kabiru Kilasik”. Wannan bincike ne da aka gudanar a kan Adabi wanda masana ke ambato da madubi ko hoton rayuwar al’umma.Binciken ya keɓanta ne a kan ɓangare guda na adabi, wato rubutattar waƙa, musamman waƙoƙin siyasa. Wato ƙarƙashin rubutaccen adabi da ya shafi waƙa,bai shafi zube ko wasan kwaikwayo ba.

Bincike ne da aka gudanar a kan nazarin ginin tsarin kalmomin Zamfarci a cikin waƙoƙin Kabiru Kilsaik. Inda aka dubi baiwar da Allah ya yi wa wannan mawaƙi, An fitar da wannan bincike ne domin zaƙulo kalmomin Zamfarci da Kilasik ke saƙawa a cikin waƙoƙinsa. An rarraba binciken zuwa babi-babi, inda aka samu babuka biyar.

            A babi na ɗaya an fara ne da gabatarwa da ftto da dalilin bincke da farfajiyar bincime, da muhimmmancin bincike da hujjar cigaba da bincike da dabarun bincike da has ashen bincike, da kuma kammalawa.

            A babi na biyu kuwa, an fara ne da gabatarwa da kuma bitar ayyukan da suka gabata, da kuma kawao ma’anar waƙa da waƙokin siyasa. Haka zalika, an kawo tarihin Zamfara da mawaƙan Hausa a Zamfara da kuma waƙoƙin siyasa, sai kammalawa.

            A babi na uku kuwa, an fara ne da gabatar da tarihin shahararren mawaƙin Kabiru Kilasik da kuma fara waƙarsa da ire-iren waƙaokinsa da jigon waƙoƙinsa da bayanin yadda yake tsara waƙoƙinsa da kuma salon waƙokinsa, sai nkuma kammalawa.

            A bibi na huɗu kuwa, an suma ne da ma’anar kalmomi da kuma ginin kalmomi, da kalmomin Zamfarci, sai kuma ginin kalmomin Zamfarci a waƙoƙin Kilasik, daga ƙarshe aka kamala.

            Babi na biyar kuma a nan aka kamala binken da taƙaitawa da kuma shawarwari, sai naɗewa.

 

5.3 Sakamakon Bincike

            A wannan bincike da ya gudana a kan Nazarin Klmomin Zamfarci a Cikin Waƙoƙin Siyasa na Kabiru Yahaya Kilasik, an fahimici cewa, waƙoƙin wannan mawaƙi sun samu karɓuwa ga al’ummar Zamfara da ma Nijeriya baki ɗaya. Dalilin amfani da kalmomin Zamfarci ya sa jama’a suka ƙara shawa’awar waƙoƙinsa.Saboda Zamafrci karin harshe ne mai sauƙin fahimta ga kowane Bahaushe.

            Bugu da ƙari wannan bincike ya gano cewa, Kabiru Kilasik yana ba da gudummuwa wajen haɓɓaka adabin Hausa, musaaman ɓangaren rubutattun waƙoƙi.

            Binciken ya gano cewa Kilasik yana gina mafi akasarin baitocin waƙarsa ne, da kalmomin Zamfarci.Wannan bai rasa nasaba da kasancewar mawaƙin Bazamfare, wato mutumin Zamfara.Wannan shahararren mawaƙin siyasa yana bada gudumuwa wajen ƙara fito da muruwar karin harshen Zamfarci.

 

5.4 Shawarwari

            Hausawa kan ce, “shawara ɗaukar ɗaki”, a bisa wannan bincike da na gabatar ina mai bada shawari ga ‘yan’uwana ɗalibai da ke da sha’awar gudanar da bincike a wannan bagire na adabin Hausa cewa, akwai ɓangarori da dama da za su iya ɗauka a waɗannan waƙaƙi na Kabiru Kilasik ba sai a kan kalmomin Zamfarci kawai ba.

            Haka kuma ina ƙara ba da shawara ga ɗalibai masu sha’awar bincike a kan waƙoƙin Kilasik cewa suna iya tuntuɓarsa domin ƙara samun haske a kan binciken da suke yi. Domin mutun ne mai saukin kai kuma mai maraba da jama’a. Ana iya samun sa a lambobin wayarsa ko kuma a same shi a gidansa dake cikin Damɓa  a nan cikin garin Gusau.K o a gidansa na mahaifarsa Tudun Wada Talatar Mafara.

Manazarta

Tuntuɓi masu gudanarwa.