Tsakure: Wayewar mutum da fahimtar rayuwar duniya da abubuwan da ta ƙunsa kan faru ne a matakai daban-daban na rayuwa ba a lokaci ɗaya ba. Kuma abubuwan da kan haifar da irin wannan wayewar akan ci karo da su ne a lokuta mabambanta na zamantakewar rayuwa.Wannan maƙala ta ƙudiri aniyar nazartar wasu matakan wayewa ne (Agents of Socilization) na rayuwar Ɗan Adam, waɗanda masana ke ganin ta kansu ne akan bi domin samun ingantacciyar wayewa na zamantakewar duniya. Tare da fahimtar matsayin mutum, gami da iya samun dama na bayar da gudummuwa wajen inganta rayuwar al’ummar da mutum ke ciki. Maƙalar ta yi ƙoƙarin nuna yadda fina finan Hausa ke bin waɗannan matakai ne wajen ganin an samar da canji a rayuwarmutum daga rashin wayewa zuwa wayewa. Maƙalar ta ɗauki fim ɗin IdonƘauye netayiƙoƙarin nuna yadda rayuwar Indo ta canza sakamakon ɗorata da aka yi a kan waɗannan matakai. Maƙalar ta ƙoƙarta ƙwanƙwance wasan IndonƘauye inda daga ƙarshe ta nuna yadda waɗannana matakai na wayewa da suka haɗa da dangi (family), da tsara ko sa’annai (peer group), da makaranta (school), da addini (religion), da kuma horaswa (training)suka tasirantu a rayuwar tauraruwar fim ɗin ( Indo). Da kuma yadda bin su ya canzata ta wayegaba ɗaya kamar ba ita ba.
Matakan Wayewa a Cikin Wasan Raha: Nazarin Wayewa Da Matakanta A Fim Ɗin Idon Ƙauye
Deparment Of
Nigerian Languages And Lingustics,
Kaduna State
University
08035932193/08094378162
1.1 Gabatarwa
Wasan
kwaikwayo hanya ce da akan bi domin a nishaɗantar
gami da ilmantar da al’uma a kan wasu abubuwa na rayuwar yau da kullum. Sau
tari akan gina wasan kwaikwayo nedomin ganin an faɗakar
da mutane akan wani abu da yake da muhimmanci domin su rungumeshi, ko kuma wani
abu wanda bashi da kyau domin a guje masa. Inda akan kwaikwayi yadda wani ya
aiwatar da irin wannan abin mai kyau, sannan a nuna wata nasara da ya samu. Ko
kuma a nuna yadda wani ya aiwatar da wannan abin mara kyau, sannan a nuna
mummunan sakamakon da ya tsinci kansa a ciki.A ƙalla
kwai nau’o’in wasan kwaikwayo daban daban da suka haɗa
da wasan raha, da wasan ban tausayi da kuma wasan tir madalla.
Masana
ilmin ɗabi’ar
Ɗan Adam sun tabbatar da cewa
akan haifi yaro ne babu komai na ilmi a cikin ƙwaƙalwarsa, amma a hankali yakan
koyi abubuwa na zamantakewar rayuwa daga wurin al’ummar da ya taso ya ga kanshi
a ciki, har ya zamanto yana iya gane abubuwan da ake so ya aikata da kuma waɗanda
ba a so ya yi. Kuma daga waɗannan abubuwan da
ya koya ne zai gina tashi rayuwar har ya zamanto ya iya tantance matsayinsa da
kuma irin gudummuwar da zai iya ba al’umar tasa. Haka kuma sun tabbatar da cewa
irin wanna ilmin na wayewa da zamantakewar rayuwa ba abu ne da mutum zai iya
koyoa lokaci guda ba, watau zai ci gaba da koyonsa ne iya tsawon rayuwarsa. Har
wa yau masana irin su Hastings da Miller da Kahle da kuma Zahn-waxler (2014),
sun tabbatar da cewa a kwai a ƙalla
matakai ko hanyoyi na wayewa (Agents of Socialization) guda shida ko biyar waɗanda
mutum kan bi ta kansu domin ya samu ingantacciyar wayewa gami da fahimtar
rayuwar duniya. Waɗannan matakai sun
haɗa
da dangi, (family), da sa’anni ko tsarraki (peer group), da makaranta (school),
da addini (religion), da kuma horaswa (training).
Wannan
maƙala ta yi ƙoƙarin
nuna yadda fina-finan Hausa ke bin waɗannan
matakai ne na wayewa domin ganin an canza rayuwar mutane daga duhun kai zuwa
wayewa. Maƙalar ta ɗauki
wani fim ne na wasan raha mai suna IndonƘauye,inda
ta nazarci yadda aka sarrafa waɗanna matakai daban-daban
don ganin an inganta rayuwar tauraruwar wasan ta hanyar wayar da ita daga
tantagaryar baƙauyiya zuwa
wata gogaggiyar ‘yar birni.
Fim
ɗinIndonƘauye,
ya
ƙunshi wasa ne na raha wanda ya
kawo rayuwar wata cikakkiyar baƙauyiya
mai suna Indo. Wadda aka haifa kuma ta taso a ƙauye.
Amma daga bisani ta koma birni da zama sakamakon auren zumunci wanda kakkarsu
ta yi wasici tun tana da rai, kuma iyayensusuka cika mata burinta suka ƙulla,inda ta auri ɗan
ƙanin mahaifiyarta mai suna
Nura. Duk da kasancewar Indo wata ballagaza ko a cikin ƙauyawa, hakan bai hana ta waye
ba, ta koma ƙyanƙyasasshiyar ‘yar birni a
sakamakon ɗorata bisa kan waɗannan
matakai na wayewa da mijinta yai ƙoƙarin yi.
2.1Waiwayen Wasan Raha da Wayewa
Kamar
yadda aka bayyana tun a farko, cewa wasan IndonƘauye wasa
ne na raha wanda aka shirya domin a nishaɗantar
da masu kallon fina-finan Hausa, amma duk da haka yana ƙunshe da ilmantarwa mai tarin
yawa wadda idan aka bi hanyoyi da matakan da wasan ya samar mutum zai tsinci
kansa cikin wayayyun mutane wanda zai iya amfanar da rayuwarsa har kuma ya
amfanar da ta wani.
Kamar
yadda Aminu (2013) ya nuna, masana na ganin cewa Frye (1957), ne mutum na farko
da ya fara daddale matsayin wasan raha a rayuwa baki ɗaya.
Masanin ya bayyana cewa a kwai wasan raha na dauri, sannan a kwai kuma na
zamani, sannan ya nuna cewa babbar manufar raha ita ce daidaita tunanin
al’umma. Shi kuwa babban masanin falsafan nan Aristotle (1952) na ganin cewa
babbar manufar wasan raha itace kwaikwayon rayuwar al’umma, musamman marasa
galihu, domin a daidaita tunaninsu. Har wa yau dai Aristotle (1952) da
Boulton(1960) da Preminger (1965) da Cuddon (1977) da Wilson da Golfarb (2000)
da kuma Abrams da Harpham (2009) duk su haɗu
a kan cewa wasan raha shi ne wasan da ake shirya shi musamman domin a samar da
nishaɗi
da annashuwa da manufar gyara a cikin al’umma. Sai dai a yayin da Aristotle
yake ganin cewa makamashin nishaɗin
da ke cikin wasan raha kan kasance munin halitta ne da nakasa waɗanda
ba sa cutar da ‘yan wasa, inda su kuma su Preminger (1965) da Cuddon (1977) na
ganin cewa ba lallai ne sai mummuna ko nakasasshe ne zai bayar da dariya ba,
har kura-kuran rayuwa na yau da kullum kan iya zama hanyoyin haifar da nishaɗi
da ban dariya. Su kuwa su Abrams da Harpham (2009), sun ƙara ne da cewa munanan ɗabiu’n
‘yan wasan raha su ne kan haifar da nishaɗi
a madadin damuwa a zukatan ‘yan kallo. Bugu da ƙari
Baldick (2004), ya yi ƙoƙarin bambance wasan raha da na
ban tausayi, inda ya ce wasan raha baya ga nishaɗi
da yake sa wa, ya fi kusa darayuwar mutane ta yau da kullum. Sannan ya jaddada
cewa wasan raha yana ƙarewa
gwarzon wasan ne da farin ciki da nishaɗi
ba kamar wasan ban tausayi da yake ƙarewa
gwarzon wasa da baƙin
ciki ba.
Wayewa
kamar yadda Ƙamusun
Wikifidiya(2017), ya bayyana ita ce hanyar koyo da koyarwa na abubuwan da suka
shafi rayuwar yau da kullum waɗanda suka haɗa
da al’ada da tsarin zamantakewar al’umma, waɗanda
ta su ne mutum zai iya kasancewa cikakken wayayye wanda ke da al’adunsa, sannan
yake samun dama ya bayar da gudummuwa, ya kuma yi mu’amulla irin ta zamantakewa
a tsakanin al’umma. Ya ƙara
da cewa wayewa ta ƙunshi
hanya ce ta ilmantar da mutum a kan muhimman abubuwan da rayuwa ta ƙunsa kamar ɗabi’u
masu kyau da al’adu da kuma abubuwan da al’ummar suka aminta da su. Kuma ta
wannan hanya ne mutum zai waye ya saje tare da sabawa da dukkan al’adun
al’ummar da yake ciki. Ƙamusun
ya ƙara da cewa duk wannan wayewar
da fahimtar al’amura rayuwa na faruwa ne ta hanyar bin matakai daban-daban.
Sannan ya kawo matakan wayewa waɗandayace
ta kan su ne akan bi a canza ɗabi’ar mutum har
kuma ya zama mai amfani a cikin al’ummarsa. Matakan wayewar da ƙamusun ya jero sun haɗa
da dangi da tsara ko sa’o’i da makaranta da kafofin yaɗa
labarai da kuma ƙungiyoyi.
Su
kuwa wasu masana ilmin zamantakewar Ɗan’adam
da suka haɗa da Bowles, da Samuel, da
Herbert Gintis (1976), da kuma Kohn, shi da Melvin L (1977), sai kuma Crampton
da Thomas (2002), duk sun yi ittifaƙin
cewa wayewa cekan taimakawa mutum ya iya mu’amala kyakkyawa a duniyar da ya
tashi, har ya samu damar iya amfani da kayayyakin amfani na yau da kullum,
sannan kuma ya iya sanin al’adu da abubuwan da addini ya aminta da suda kuma waɗanda
ba a aminta da su ba a cikin al’ummar da yake. Haka kuma sun tabbatar da cewa
wayewar na faruwa ne ta hanyar bin matakai mabambanta da suka ƙunshi dangi ko iyali wanda ya
haɗa
da mahaifi da mahaifiya da ‘yan uwa da kakanni da kuma sauran dangi waɗanda
su ne ke fara koyawa yaro abubuwan da ya kamata ya sani, inda za su nuna masa
yadda zai yi amfani da abubuwa kamar na tufafi da kayan cin abinci da sauransu.
Sai kuma tsarrarki waɗanda suka haɗa
da sa’o’i na shekaru da kuma waɗanda suke a matsayi
ɗaya,
waɗanda
za su rinƙa yin
wasanni tare, inda daga nan ne yaro zai koyi ƙa’idoji
na wasanni, da kuma yin abu daki- daki. Kuma hakan zai ci gaba da faruwa har
zuwa girman yaro. Sai kuma makaranta, inda a nan ne yaro zai iya koyon abubuwa
da yawa waɗanda zai gina rayuwarsa a kai.
Sai addini wanda shi kuma zai koya wa mutum sanin yadda addininsa yake tare da
nuna masa kayayyakin da suka shafi addinin da sanin yadda zai yi mu’amala da su
kamar littafai na addini da kuma sanin muhimmancin wurin bauta. Sai kuma
kafofin yaɗa labarai waɗanda
sukan taimaka matuƙa
wurin wayar da kan mutane ta hanyar kawo labarai na ilmantarwa da kuma masu sa
nishaɗi
gami da faɗakarwa a kan rayuwar yau da
kullum.
3.0. Zubin Wasan IndonƘauye
Zubin
wasan ya fara ne da nuno Nura (Ali Nuhu) a mota yana waya da budurwasa inda
yake gaya mata ya sauka lafiya, daga nan sai aka nuno shi da iyayensa suna yi
masa barka da dawowa daga Turai (ƙasar
waje), inda suka shirya cin abinci. A wurin cin abincin ne sai mahaifin Nura ya
kama kuka, da aka tambaye shi dalili sai ya ce mahaifiyarsu ta bar masu wasiya
cewa su haɗa zumunci na aure tsakanin
‘ya’yanshi da na yayarsa, don haka tunda Nura ya gama karatu sai ya je ƙauye ya auri Autar Guggu wadda
ita kaɗai
ta rage. Da fari Nura ya nuna rashin amincewarsa, amma da babansa ya matsa sai
ya ce ya yarda zai je ya ganta. Daga nan sai aka nuno Indo tana cin gyaɗa
tana ta santi a ƙauye,
inda aka gaya mata yayanta (Nura) ya zo daga birni, don haka ta ruga gida don
ta ganshi. An nuna Nura sun yi Magana da Guggo ya shaida mata abin da ya kawo
shi inda ta nuna murnarta, sai dai Nura ya kawo hanzarinshi na cewa yana da
wadda yake so ya aura. Guggo ta gaya masa bai isa ba sai ya auri Indo domin su
sami damar cika wasicin da mahaifiyarsu ta yi musu. An nuna Nura da Indo a
cikin motarsa suna hira, inda yake lallashinta da tace bata son shi, saboda
yana da wadda yake son zai aura. Indo ta ƙi
amincewa da shawarar Nura inda ta dage ita tana son shi kuma sai ta aure shi.
An
nuna Nura da Indo sun yi aure kuma suna zaune a birni, sai dai Indo tana
fuskantar ƙalubale na
zaman birni domin ita ta saba zaman ƙauye
ne, don haka bata iya komai ba hatta masai ba ta iya amfani da shi ba. Nura ya
yi ta ƙoƙarin
nuna wa Indo yadda ake amfani da abubuwa daban daban na gidan da suke zaune
kamar ɗakin
girki da yadda za ta yi amfani da kayan ciki, da kuma kunna kayan kallo da
sauransu. An kuma nuna yadda Nura ya sa Indo a makaranta duk domin ganin ta
waye. Da farko Indo ta ƙi
amincewa, amma da mijnta ya lallasheta sai ta haƙura.
Sai aka nuna Indo ta yi ƙawaye
da dama a makarantar wanda hakan ya sa ta koyi abubuwa daga gare su. Haka kuma
an nuna yadda Nura ya ɗaukowa Indo malamin
addinin wanda zai koya mata yadda abubuwa na addinin musulunci suke kamar yadda
ake tsarki da alwala da kuma sallah.Daga nan sai aka nuna yadda Nura ya kai
Indo wajen wata mai horaswa duk domin ƙoƙarinsa na ganin ta waye. Inda
aka nuna su a wurare daban- daban tana koya mata abubuwa na zaman takewa kamar
iya cin abinci, da iya tafiya a matsayinta na mace, da magana irin ta mata, da
kuma karatu da rubutu. Sai kuma aka nuna Indo ta dawo a mota inda take tambayar
mai gadi ko “Sweet heart” ɗinta yana nan? An
nuna Indo suna hira da mijinta a matsayin wayayyiya, har tana yi masa turanci,
inda a ƙarshe take tambayrsa me yake so
ta dafa masa? Shi kuma ya amsa mata da cewa indai abinci nata ne duk abin da ta
dafa zai ci.A ƙarshe taraka
shi ya hau mota tana gaya mishi da Allah kada ya daɗe
da harshen Ingilishi.
3.1 Jigon wasan IndonƘauye
Jigon
wannan wasa shi nenuna muhimmancin yi wa iyaye biyayya a kan duk abin da suka
umarci mutum matuƙar
bai saɓa
wa shari’a ba. Haka kuma a nuna cewa duk wanda ya bi umarnin iyayensa zai dace
da farin cikin rayuwa komai tsawon lokaci. Hakan ya fito ƙarara a cikin wasan, a inda aka
nuna Alhaji na jaddada cewa dole ne sai Nura ya auri Indo, domin ya samu damar
cika umarnin da mahaifiyarsu ta yi na haɗa
auren zumunci a tsakanin iyalansa da na ‘yar uwarsa koda kuwa bayan rayuwarta
ne. Haka kuma itama Guggo ta jaddada wannan zance na ganin ta yi biyayya da
umarnin mahaifiyarsu.
Har
wa yau jigon wasan ya ƙara
fitowa, a inda aka nuna Nura ya yarda ya auri Indo duk da cewa yana da wadda
yake so zai aura, kuma gata bata wayeba kamar wadda yake so ya aura ɗin.
Amma haka nan ya yi biyayya ga iyayensa ya aureta duk da cewa ba ƙaunarta yake yi ba, sai don
ganin ya yi biyayya tare da cika umarnin iyayensa.
Haka
kuma an ƙara bayyanar da jigon wasan a
inda aka nuna Indo ta waye, ta zama kamar kowacce mata ‘yar birni, har ta
kasance abin alfahari kuma mai faranta rai a wurin mijinta wadda ba ya so ta yi
nesa da shi, duk kuwa da cewa da ba ita cezaɓinsa
ba a farko domin ba ita ya so ya aura ba. Sannan kuma jigon wasan ya ƙara fitowa a inda aka nuna Nura
yana godewa Allah yana kuma nuna jin daɗinsa
da Allah ya bashi iko ya yi wa iyayensa biyayya ta hanyar auren Indo, wadda a
farko ba itace zaɓinsa ba. Amma gashi
yanzu yana matuƙar
ƙaunarta har yana jin ba ya so
ta yi nesa dashi.
4.1. Matakan Wayewa a Cikin
WasanIdonƘauye
Bayaga
nishaɗantarwa
da wannan wasa na IndonƘauye
ke ƙunshe da shi, wasan ya sarrafa
matakan wayewa daban-daban domin ƙoƙarin ganin an nuna yadda
taurarruwar wasan ta bi ta kansu kafin ta kai ga ta waye, ta kuma kasance kamar
kowanne mutum a cikin al’umma wanda ka iya bayar da tasa gudummuwar a tsarin
zamantakewar rayuwa. Wannan maƙala
ta yi ƙoƙarin
fito da waɗannan matakai da yadda aka yi
amfani da su a cikin wasan, tare da bayyana su a fili ta yadda za a iya fahimta
har kuma a amfana daga gare su. Matakan da aka yi amfani das u a cikin fim ɗin
sun haɗa
da:
4.1.1Iyali:
Iyali kamar yadda Bargery da kuma Ƙamusun
Bayero suka bayyana shi ne dangin mutum, wanda ya ƙunshi mai gida da matansa da
kuma ‘ya’yansa da sauran ‘yan uwa na kusa. Samuel da Herbert (1976), kuwa cewa
suka yi iyali shi ne matakin wayewa na farko wanda mutum ke bi ta kai, wanda ya
ƙunshi uwa da uba da ‘yan uwa da
kakanni da kuma sauran dangi, waɗanda
su ne ke fara koya wa yaro abubuwan da ya kamata ya sani na rayuwa, kamar yadda
mutum zai yi amfani da abubuwa na yau da kullum kamar sutura da wurin zagayawa
da kumayadda zai yi hulɗa da sauran jama’a
tare da iya tantance matsayin kowa ya gane iyaye da yayye da malamansa da
sauransu.
Wannan
mataki na wayewa (iyali), ya bayyana a cikin wasan IdonƘauye,
tare da taka rawa matuƙa
a cikin rayuwar tauraruwar wasan wajen wayar mata da kai don ganin ta fahimci
rayuwa, inda tun sanda Nura ya je ƙauye
da niyyar ganinta, Guggo (mahaifiyar Indo) take yi mata faɗa
da cewa ta rinƙa natsuwa a
duk abin da take yi sannan ta sani Nura yayanta ne kuma ya zo ne ya ganta domin
shi za ta aura, sannan ta umarce ta da ta yi wanka tare da kwalliya ta iske shi
a waje. Haka kuma bayan Indo ta je wurin Nura ta shiga motarsa sai ta koka da
cewa motar ta cika sanyi, har take tambayarsa ko hunturu ya ɗebo
musu daga birni, shi kuma sai ya mata bayani da cewa iyakwandishina ce ya kunna
wadda ita ce ke sanyaya motar. Haka kuma bayan an nuna cewa an ɗaura
auren Indo da Nura, an nuna tauraruwar a cikin gidan aurensu tana barci, ga
shara nan ta zubar a ko ina, sannan ta yi bayan gari a masai irin na zamani har
ya cika, saboda bata iya amfani da shi ba. Amma bayan mijinta ya dawo sai take
gaya masa cewa masan ya cika ne sai an nemo mai yashewa, inda shi kuma ya yi
mata bayani da cewa ba cika ya yi ba, sannan ya nuna mata yadda za ta rinƙa yi mafani da shi nan gaba.
Haka kuma an nuna “Yaya Nura” yana ƙara
yi mata bayani a kan yadda abubuwan da ke amfani da wutar lantarkikamar su
radiyo mai hoto da kayan girki na gidan suke, domin ta san yadda za ta sarrafa
su tare da gujewa haɗarin wutar wanda
kan iya kai mutum ga rasa rayuwa. Haka kuma an nuna yadda Guggo ke yi wa Indo
bayani da cewa ba komai ba ne ake faɗa
a gaban mutane, a lokacin da take gaya mata cewa tana da ciki. Waɗannan
misalai ne na yadda aka nuna irin yadda iyali ke taka rawa wajen wayar da kai
ga mutum domin ya fahimci wani abu na rayuwa wanda bai sani ba, waɗanda
za a iya kafa hujja da su daga cikin wasan.
4.1.2Tsara:
Tsara ko sa’a kamar yadda Bargery da Ƙamusun
Bayero suka bayyana shi ne wari, ko jerin mutane da suke dai-dai da juna ta
fuskar shekaru ko matsayi ko kuma arziki. Yayin da su kuma Hebert da Samuel
(1976), suka bayyana cewa tsara ya ƙunshi
mutane ne da shekarunsu da kuma matsayinsu na rayuwa yake dai-dai da juna. Sun ƙara da cewa wayewa a tsakanin
tsararraki kan fara ne tun daga yarinta a inda yara ke nuna wa junansu dokoki
da ƙa’ida ta yadda ake aiwatar da
wani wasa tare da sanar da su hikimomi da dabaru na zaman rayuwa. Wannan mataki
ya bayyana a cikin wasan IndonƘauye
tun a farko-farkon wasan, inda aka nuna tauraruwar wasan (Indo) a ƙauyensu tare da wata ƙawarta mai tallan gyaɗa
suna hira ta bata gyaɗa tana ci har da yi
mata kirari, inda daga nan ne har ta ke gaya mata ta ga yayan nan nata na birni
(Nura) ya zo a mota.Haka kuma an nuna Indo a mastayin ɗaliba
acikin ‘yan uwanta ɗalibai suna wasanni
irin na motsa jiki tare da waƙe-waƙe irin na yara wanda yake ɗebe
musu kewa tare da samun buɗewar ƙwaƙwalwa. Haka nan kuma an nuna
wata cikin ‘yan ajin su Indo ta na gaya mata ta zo su tafi gida a mota, inda
ita kuma take gaya mata cewa a ƙafa
za ta tafi, sai ƙawar
tata ke gaya mata cewa za ta ɓata fa kasancewar
ba ta san gari sosai ba. A wani wurin kuma an nuna Indo a cikin yaraɗalibai
‘yan uwanta suna yin labarai a tsakaninsu, har wani yaro yana roƙonta ta sam masa mangwaron da
take sha, inda ta hana shi yake ce mata rowa dai babu kyau, kuma za a rinƙa ce mata marowaciya. Har wa
yau an nuna wata ɗaliba tana gaya wa
Indo cewa ta dena cin abinci a cikin aji domin ba ɗabi’a
bace mai kyau. Haka kuma an nuna Indo da ƙawayenta
suna wasanni irin nasu na mata. A irin wannan mataki yaro kan koyi abubuwa da
yawa waɗanda
za su sa ya waye tare da koyon abubuwa na zamantakewa kamar yadda ya faru da
Indo.
4.1.3Addini:Addini
kamar yadda Ƙamusun
Bargery da na Bayero suka bayyana, shi ne hanyar da ake bi domin a bauta wa
ubangiji.Shi kuwa Bunza (2013), ya bayyana addini ne a matsayin yadda da
umarni, da kuma hani da horo. Sannan ya ƙara
da cewa addini ya shafi miƙa
wuya ga abin bauta, ita kuma bauta itace yin ɗa’a
kan hani da horo. Addini na da matuƙar
muhimmanci a matsayin mataki na wayewa, domin yakan kasance ne hanya da ake
nuna wa mutum abubuwan da addininsa ya amince da su da kuma waɗanda
bai amince da su ba. Haka kuma a matakin addini ne ake nuna wa mutum yadda zai
bi ya aiwatar da wata bauta domin neman yardar ubangiji, tare da sanar da shi
abubuwa muhimmai da addinin ya zo da su. An yi amfani da addini a matsayin
matakin na wayewa a cikin wasan IndonƘauye,
inda aka nuna Nura ya ɗauko malami na
musamman na addinin musulunci domin ya koyawa matarsa ilmi da dokokin addinin,
sannan yake sanar da shi cewa matar tasa ba ta san komai ba na daga addinin,
don haka zai fara mata karatu ne tun daga farko. Nura ya nuna wa malamin cewa
yana so ne a koya wa matar tasa yadda ake yin alwala da yadda ake yin wankan
tsarki da kuma yadda za ta yi sallah. Waɗanda
a iya cewa su ne abubuwa na farko-farko da ya kamata kowane musulmi da ya fara
koyon addinin musulunci ya sani. Haka kuma an nuna Nura yana gaya wa Indo cewa
zai sa ta a makarantar Islamiyya domin ta sami ilmin addinin musulunci. Sannan
ya jaddada mata cewa wajibi ne a duk abin da mutum zai yi ya san ilmin
addininsa domin da haka ne zai san yadda zai bauta wa ubangijinsa. Har wa yau
an nuno malam yana yi wa Indo bayani dangane da abin da ya shafi salla da kuma
irin matsayinta a addinin musulunci, wadda ya ce ita ce mafi girman ibada a
wurin ubangiji, kuma idan ta inganta ana sa rai dukkan ayyuka na bauta su
inganta. Sannan ya ƙara
mata da cewa ita kuma salla ba a yin ta sai da tsarki na jiki da kuma na tufafi.
4.1.4 Makaranta
:Makaranta wuri ne da ake zuwa domin a koyi ilmin haɗe
da tarbiyya. Makaranta a matsayin wani mataki na wayewa takan kasance ne wuri
da za a koya wa yaro abubuwa na karatu da rubutu da kuma ilmi na zamantakewar
rayuwa, tare da koya masa tarbiyya ta girmama na gaba da shi, gami da ladabi da
biyayya. Haka kuma a makaranta ne ake koya wa yaro yadda zai yi mu’amala da
mutane wajen haɗuwa a aiwatar da
wani abu da zai inganta rayuwar al’umar da yake ciki. Kuma a makaranta ne yaro
kan koyi iya tsara abubuwa da kansa.An yi amfani da makaranta a cikin wannan
wasa a matsayin mataki da za a iya bi domin a wayar da wani mutum. An nuna haka
tun a lokacin da Nura yake lallashin Indo da ta yi haƙuri ta je makarantar da zai sa
ta, har yake gaya mata cewa zai sa ta a makarantar ne saboda ta samu ilmi na
yadda za ta kula da kanta ta iya tsafta, ta kula da ‘ya’yanta ta kuma kula da
gidanta da kyau. Bayan Indo ta shiga makaranta an nuna malamin ajinsu yana gaya
wa sauran ɗalibai da su rinƙa girmama Indo saboda ta grime
su, kuma duk abin da ba ta sani ba su koya mata. Sannan ya gaya wa Indo cewa
idan aka kawo mutum makaranta to dole ne ya kasance mai biyayya duk girmansa.
Baya haka kuma an nuna ɗalibai a cikin aji
malama na koya musu karatu, inda ta tambaye su sunan gwaiba da mangoro da kuma
kankana da Ingilishi, wanda hakan ya sa Indo ta samu ƙaruwa na sanin sunayen abubuwa
da harshen Ingilishi kamar yadda aka nuna ta tana biyawa mijinta. Har wa yau an
nuna Indo malamanta sun kirata suna yi mata faɗa
cewa ba kowacce maganace ake yi da yara ba, kuma ta sani ta girmi sauran yaran
da take tare da su. Hakan ya faru ne saboda an same ta tana ba ɗalibai
‘yan uwanta labarin irin yadda maza da mata ke zaman aure a tsakaninsu. An nuna
Indo ta je gidan shugaban makarantarsu tana ɗibar
mangwaro, inda ya yi mata nasiha da cewa ta dena ɗibar
abin da ba a bata ba, yin haka kuma sata ne, don haka idan tana buƙatar mangwaron sai ta tambayi
iyalinsa domin su bata.
4.1.5.
Horaswa: Horaswa ya ƙunshi nuna wa mutum wani abu
domin ya koya ya kuma iya ta hanyar nanata masa abin a kai- a kai, har ya kai
ga ya iya abin yadda ake buƙata.
Horaswa ya kasance a matsayin mataki na ƙarshe
da aka bi a cikin wannan fim domin ganin an canza tare da inganta rayuwar Indo.
Nura ya bi shawarar abokinsa ne inda ya ɗauki
Indo ya kai ta wurin wata mai horaswa ta musamman (Meenat), domin ganin ta koya
mata abubuwa na rayuwa a matsayinta na mace domin ta waye, wadda ta ja ta a
jiki sosai tare da koya mata yadda za ta yi abubuwa na cikin gida kamar su
girki da gayara gida, da tafiya irin ta mata da sarrafa kayayyakin zamani da
iya tuƙin mota da kuma uwa uba iya
karatu da rubutu tare da iya magana cikin harshen Ingilishi, waɗanda
duk an nuna tauraruwar a wurare daban-daban tana koya daga mai horas da ita.
5.1 Kammalawa
Wannan
maƙala ta yi ƙoƙarin
fito da yadda wannan wasa ya sarrafa matakan wayewa ne domin ganin an canza
tare da inganta rayuwar tauraruwar wasan daga cikakkiyar baƙauyiya wadda ke da yawan wauta
ga kuma jahilci zuwa wata wayayyiyar mai ilmi wadda za ta iya amfanar da kanta
har kuma ta iya inganta rayuwar waninta. Saboda haka an ga yadda wasan IndonƘauye,
wanda yake wasa ne na raha ya yi ƙoƙarin nuna matakai daban-daban
na rayuwa waɗanda za a iya bi ta kansu domin
a sauya rayuwar mutum ya zama ya san abin da ya dace da kuma wanda bai dace ba,
sannan ya zama ya iya kyautata rayuwar al’ummar da yake ciki ta hanyar bayar da
gudummuwar da ta dace. Ire-iren matakan da wannan maƙala ta duba tare da fito da
yadda aka yi amfani da su a cikin fim ɗin
sun haɗa
da iyali, da tsara, da makaranta, da addini, da kuma horaswa, waɗanda
sai da aka ɗora tauraruwar wasan a kan
kowanen su, kafin daga bisani rayuwarta ta canza tare da inganta zuwa matar da
mijinta ke ƙauna da kuma
alfahari da ita.
Manazarta
A tuntuɓi mai takarda domin samun manazarta.
0 Comments
ENGLISH: You are warmly invited to share your comments or ask questions regarding this post or related topics of interest. Your feedback serves as evidence of your appreciation for our hard work and ongoing efforts to sustain this extensive and informative blog. We value your input and engagement.
HAUSA: Kuna iya rubuto mana tsokaci ko tambayoyi a ƙasa. Tsokacinku game da abubuwan da muke ɗorawa shi zai tabbatar mana cewa mutane suna amfana da wannan ƙoƙari da muke yi na tattaro muku ɗimbin ilimummuka a wannan kafar intanet.