Ticker

6/recent/ticker-posts

Nazarin Amsa-Kama A Wakokin Bakan (2)

Kundin Binciken Neman Digirin Farko (B.A Hausa) Wanda Aka Gabatar A Sashen Harsuna Da Al’adu, Jami’ar Tarayya Gusau.

Nazarin Amsa-Kama A Waƙoƙin Bakan (2)

NA

SAMAILA ALIYU

Gurmi

BABI NA ƊAYA

1.0              Gabatarwa

Harshen Hausa, harshe ne rayayye wanda a kullum sababbin abubuwa suna shigarsa, don haka yake samun sauyawa da lokaci.

Masu nazarin nahawun Hausa, sun yi ayyuka masu ɗimbin yawa game da al’amura daban-daban na nahawu. Waɗannan ayyuka a kullum a na sake ziyartarsu da nufin kyautata su, saboda da wata sabuwar fahimta da ta zo, wadda kuma ake ganin lalle ya kamata a yi nazarin nahawun Hausa bisa turbar wannan fahimta. Galadanci (1976) aiki ne muhimmi a kan amsa-kama a jumlar Hausa.

            Wannan aiki ya yi niyyar gudanar da nazari a kan amsa-kama a waƙoƙin baka na Hausa, da nufin fito ko kuma zaƙulo abubuwan da suke boye na game da amsa-kama, a cikin waƙoƙin baka, don ƙara bunƙasa harshen Hausa. Don samun nasara wannan aikin, an kar kasa aikin zuwa babuka biyar (5).        

1.1       Manufar Bincike

Manufar wannan bincike shi ne, sake duba aikin da aka gudanar a kan amsa-kama da nufin warware matsalar da a ke cin karo da ita, ta fahimta a lokacin nazarinsa. Musamman a muhallin da masana suka bar wasu gurabe a cinkushe ba tare da yin bayanin su filla-filla ta yadda mai nazari zai iya fahimtarsa. Gudanar da aikin zai fito da sabon cigaba da aka samu ta fuskar nazarin nahawun harshe.

1.2              Dalilin Bincike

Dalilin gudanar da wannan bincike shi ne, don a yi ƙarin haske kan wasu gurabe da aka bar su a cinkushe cikin ayyukan da Amfani (1996) da Bagari (1986)da Charles H Kraft (1973) da Galadanci (1976) da N.Skinner (1977) suka gudanar kan amsa-kama da nufin gano hanyoyin da za a warware su a cikin wannan bincike.

Gudanar da bincike makamancin wannan, ba sabon abu ba ne a ɓangaren nahawu da harshen Hausa. Amsa-kama bisa ga karance-karancen da a ke yi, Allah bai sa an ci karo da wani aiki mai take ɗaya da kuma manufa ɗaya da wannan bincike ba.

Wannan ne ya sa aka ga lallai ya da ce a gudanar da irin wannan bincike a dai-dai wannan lokaci. Haka kuma ana sa ran cewa wannan bincike zai kasance a matsayin wata gudunmuwa da aka bayar wurin ƙara ci gaban harshen Hausa. Har-ila yau kuma, wannan aiki zai zama wani harsashi na kafa wani sabon bincike musamman a wannnan fanni na nahawu da adabin Hausa.

1.3       Muhimmancin Bincike

   Babban muhimmancin wannan bincike shi ne, don a magance ire-iren matsalolin da ake cin karo da su wajen fahimtar amsa-kama a cikin waƙoƙin baka. Haka kuma, aikin zai kasance ƙarin abin dubawa ga manazarta da ke makarantu daban-daban, ya kuma ba da damar kafa wani sabon bincike a wannan fanni. Har ila yau kuma, idan har akwai wasu ayyuka makamantan wannan da aka fara amma saboda waɗansu dalilai, ba a sami sukunin gamawa ba, akwai yiyuwar wannan aiki ya ba da damar kammala su.

1.4       Farfajiyar Bincike

Farfajiyar da aka keɓance wa wannan bincike ita ce, amsa-kama a waƙoƙin baka. Inda aka sake nazarin wasu muhimman waƙoƙin baka na makaɗa da su ka gudanar. An takaita wannan bincike ne kan amsa-kama a cikin waƙoƙin baka na Hausa. Da nufin baje wasu waƙoƙi makaɗa da suka bar su a dunkule,ba tare da an fito da bayaninsu filla-filla ba. Aikin ya samo tarsashin sa ne daga ayyukan da aka gudanar kan amsa-kama da kuma waƙoƙin baka na Hausa. Kamar irin ayyukan Yahaya (1992), da  Amfani (1996), da  Bunza (2009), da  Bunza (2014), da  Cole (1955), da  Depereze (1991), da Galadanci (1976), da  Murphy (1980), da  Newman (1977), da Paul da Newman (2002), da Stephen (2012), da Zair’a (1981), da suka gudanar.

1.5       Hanyyoyin Gudanar da Bincike

Hanyoyin da aka bi warin gudanar da wannan bincike su ne ta hanyar karanta, tare kuma da bin diddigin ayyukan masana. Sannan kuma a wannan aikin, an yi amfani da yanar gizo don binciko ayyukan masana da su ka saka a yanar, saboda samar da sabuwar hanyar nazari ta zamani. Daga nan kuma aiki ya dubi kundayen digiri da aka gudanar a jami’oi musamman waɗanda su ka shafi ginin jimlar Hausa inda aka karkata akalar binciken akan ‘Amsa-Kama a Waƙoƙin Baka.’

1.6 Naɗewa

A cikin wannan babin da ya gabata, an tattauna al’amuran da suka shafi wannan bincike tun daga manufar bincike da kuma dalilin bincike, da muhimmancin bincike da kuma farfajiyar bincike, da hanyoyin gudanar da bincike.   

 

Post a Comment

0 Comments